Kwetsbare mensen ondersteunen: hoe doe je dat eigenlijk? Gejo Duinkerken zocht antwoorden in de wetenschap en ontwikkelde het gedachtegoed van Sturen op Zelfsturing, dat hij toetst aan de ervaringen van coördinatoren die aangesloten zijn bij het LSTA. Want dat professionaliseren begint bij de praktijk, daar is hij inmiddels heilig van overtuigd.
‘Professionalisering moet je bottom-up oppakken, door je te richten op de professionals in de praktijk.’
Wetenschap en praktijk
‘Dat hele sociale vangnet dat we in Nederland hebben, dat is eigenlijk ontstaan uit het idee dat we kwetsbare mensen goed moeten helpen,’ legt Gejo uit. ‘Maar wat goed helpen is? Dat is eigenlijk heel lang geen vraag geweest.’ Gejo vertelt hoe hij eerst wis- en natuurkunde studeerde, maar uiteindelijk ‘aan de andere kant’ belandde, in de sociale wetenschappen, waar hij zijn drang naar maatschappelijke innovatie kwijt kon, en zich begon te richten op de toepassing van de wetenschap in de professionele praktijk; eerst als oprichter van Bureau Radar, vervolgens als leider van diverse landelijke projecten, gericht op professionalisering van het sociaal domein.
‘Na mijn afscheid bij Radar ging ik voor het Ministerie aan de slag om de effectiviteit van re-integratietrajecten te achterhalen. We koppelden praktijkervaringen van re-integratieprofessionals aan wetenschappelijke kennis uit verschillende disciplines. Zo gaven we een schwung aan de kennis over wat werkt in de ondersteuning aan kwetsbaren.’
‘Wat goed helpen is? Dat is eigenlijk heel lang geen vraag geweest.’
Sturen Op Zelfsturing
Gejo’s aanpak van het re-integratievraagstuk leverde uiteindelijk waardevol materiaal voor bredere innovatie, verdere professionalisering van de praktijk van de publiek professional: ‘In de kern gaat de ondersteuning aan kwetsbaren over: wat is effectief praten? We vonden drie wetenschappen die daar zinnige dingen over zeggen: de sociale psychologie, de gedragseconomie en de hersenwetenschap. Tussen die drie gebieden zijn we verbanden gaan zoeken, en die hebben we verbonden met praktijkervaringen van allerlei professionals in het publieke domein. En de uitkomst daarvan is eigenlijk wat we nu het gedachtegoed van Sturen Op Zelfsturing noemen.’
Sturen Op Zelfsturing vormt nu de basis voor de trainingen die het LSTA voor vrijwilligerscoördinatoren organiseert in het hele land. ‘We verbinden praktijkervaringen met wetenschap om te kijken wat werkt: dat is de leercyclus waar het over gaat. Ik weet veel van de wetenschap, de professionals van de praktijk. Met elkaar maken we zo telkens nieuwe puzzels, om de ondersteuning aan kwetsbaren te verbeteren.’
Professionaliseren
Dat professionalisering van het sociale domein in Nederland nog lang niet altijd goed wordt aangevlogen, is een understatement te noemen: ‘Vaak begint dat proces aan de verkeerde kant; bij beleidsmedewerkers, die gaan zeggen hoe professionals het moeten gaan doen. Uitermate deprimerend, als je het mij vraagt. En bovendien: het werkt vaak niet. Professionalisering moet je bottom-up oppakken, door je te richten op de professionals in de praktijk.’
‘Het gaat er uiteindelijk om dat zoveel mensen het zelf kunnen,’ legt Gejo uit. ‘Dat bereiken we door een selecte groep coördinatoren tot coach op te leiden, en hen vervolgens weer hun eigen coördinatoren en vrijwilligers te laten trainen. Zo hopen we met elkaar een olievlek te creëren.’
Het LSTA leidt coördinatoren op in het gedachtegoed van Sturen op Zelfsturing. Een aantal coördinatoren heeft na de basistraining een mastertraject gevolgd en zijn nu onderdeel geworden van de Sturen Op Zelfsturing coachingspool die trainingen geeft aan vrijwilligers. Bekijk ons aanbod.
