Het luisteren voorbij

Als coördinator van de Vrijwillige Thuisadministratie bij Carinova in Deventer, biedt Monique Linthorst dagelijks begeleiding aan mensen met financiële problemen en de vrijwilligers die hen ondersteunen. De opleiding Sturen Op Zelfsturing van het LSTA leerde haar oude gewoonten opzij te zetten en vrijwilligers en hulpvragers in beweging te houden. 

Meer dan thuisadministratie 

Monique is coördinator thuisadministratie, maar doet eigenlijk veel meer dan dat. ‘De hulp die wij bieden, loopt van hulp bij het invullen van formulieren tot (begeleiding naar) schuldhulpverlening,’ legt ze uit. ‘We organiseren laagdrempelige financiële spreekuren en werken samen met de gemeente, om mensen met schulden op de rit te krijgen.’ Monique is verantwoordelijk voor de intakes met hulpvragers en het (vervolgens) maken van een goede match met de beschikbare vrijwilligers.  

Sturend praten 

In de basistraining Sturen Op Zelfsturing leerde Monique hulpvragers te sturen op gedrag, vooral door veel te oefenen. ‘Die oefeningen gingen veel verder dan wat ik gewend was,’ vertelt Monique. ‘Nu ik zo terugkijk, denk ik: ik was eigenlijk altijd vooral bezig met me inleven in mijn gesprekspartner, nauwelijks met het sturen van zijn of haar gedrag.’ 

‘Om een voorbeeld te geven: in mijn hbo-opleiding psychologie, die ik op latere leeftijd volgde, oefenden we veel met empathisch luisteren. ‘Goh, ik kan me voorstellen dat u dat heel moeilijk vindt,’ zeiden we dan. In de training Sturen Op Zelfsturing leerden we dat soort reflecties juist los te laten. Want kun je je werkelijk voorstellen in wat voor situatie een hulpvrager zit, als je zoiets zelf niet hebt meegemaakt? Waarschijnlijk niet. Veel beter is het dus om iets te zeggen als: ‘Hm, je vindt dat dus lastig…’ Zo geef je aan dat je iemand gehoord hebt, maar je betrekt het niet op jezelf.’ 

Verschillende behoeften 

Monique doet veel intakes met hulpvragers. Ze legt uit, hoe ze daarin de lessen uit Sturen Op Zelfsturing meteen toepast: ‘Waar de een meer behoefte heeft aan complimenten, aan erkenning van zijn competentie, heeft de ander juist liever dat je hem een keer vraagt hoe het met de familie gaat – meer behoefte aan betrokkenheid dus. Bij een intake met een hulpvrager, probeer ik al een beetje aan te voelen waar diegene behoefte aan heeft, zodat ik daar meteen rekening mee kan houden in de vrijwilliger die ik inzet.’ 

‘Maar ik wil niet naar de schuldhulpverlening hoor,’ zeggen hulpvragers me in die gesprekken soms. ‘Dan mag je niks meer zelf bepalen!’ – ‘Oké, dus voor jou is het wel heel belangrijk dat je enige vrijheid houdt,’ antwoord ik dan bijvoorbeeld. Zo probeer ik, op de een of andere manier, een opening te creëren. Aan een vrijwilliger, die ik koppel aan deze persoon, geef ik vervolgens meteen mee dat diegene het fijn vindt om dingen zelf op te lossen. En die vrijwilliger kan dan, door aan te sluiten bij waar een hulpvrager behoefte aan heeft, toch proberen om zo iemand zo ver te krijgen een schuldhulpverleningstraject in te loodsen, of zo’n traject in ieder geval te heroverwegen. Zo proberen we mensen in beweging te houden.’

Zou je een keer een inspiratiesessie over een bepaald thema willen organiseren? Of wil je dat er even iemand met je meedenkt, in de puzzel van je vrijwilligersbeleid? Neem dan gerust contact op met het LSTA.  

Gerelateerde artikelen

Interview met Gejo Duinkerken van Gilde Vakmanschap.
Interview met Leo Böke, coördinator van vrijwilligers die burgers ondersteunen bij geldzaken, voor Buurtteam Amsterdam-West.
Tamar Strietman vertelt over haar werk als programmamanager Thuisadministratie, Armoede en Schulden bij Humanitas.